HomeSamoaFAAALIGA FAALAUAITELE: Ofisa o le Loia Sili a le Malo

FAAALIGA FAALAUAITELE: Ofisa o le Loia Sili a le Malo

Share this:

NUSIPEPA SAMOA OBSERVER “FAMILY MATTERS NO BUSINESS OF GOVT’S: FAUMUINA WAYNE”

O lenei faamatalaga e tali atu ai i tusitusiga a le Samoa Observer i le 21 February 2021 na tusia e Soli Wilson e faaulutalaina “FAMILY MATTERS NO BUSINESS OF GOVT’S: FAUMUINA WAYNE”.

 O lenei tusitusiga e pei ona taua, e iai vaega e sesē ma o le a aga’i atu se fa’amatalaga e fa’asa’o ai vaega ia e sesē.

O le fa’amatalaga lea na tuuina mai i le tusitusiga faaperetania (ma ua ou fa’asamoaina) e fa’apea, “ua nā o le Malo e latou te fa’amaonia pe faatagaina se suafa matai, ma e pule foi latou po o le ā se iuga o matai” o se fa’amatalaga e sese ma lē fa’avaea.

 O fuaiupu na aiaia ai le aveeseina o se suafa matai i lalo o le Tulafono o Fanua ma Suafa 1981 (Tulafono soloia) ma le Tulafono o Fanua ma Suafa 2020 (Tulafono fou), e lē telē ni eseesega.

Na faatulafonoina i lalo o le fuaupu 20B o le Tulafono soloia le mafai e se Sa’o, po o se suli ona faaulu sana talosaga mo le aveeseina o se suafa matai, ma o le talosaga, e faavae i luga o mafuaaga nei:

1. Ua ta’uleagaina pe fa’alumaina le aiga nu’u po o afioaga;

2. Ua lē tausisia pe faatinoina tiute tatau ai o le Matai; po o

3. Ua faamaonia se soligatulafono i se soligatulafono e nofosala ai ile to’ese mo lona olaga atoa.

I lalo o le Tulafono fou o lo’o tumau pea le mafai e se Sa’o po o se suli, ona faaulu o se talosaga mo le aveeseina o se suafa matai, ma e 3 foi mafuaaga e mafai ai ona faavae se talosaga (ta’ua i lalo). A e iai teuteuga e eseese ai.

I lalo o le Tulafono fou, ua faatulafonoina ai le tatau ona iai o se lagolago o suli, i se talosaga tuuina atu a le Sa’o mo le aveesea o se suafa matai. Sa leai se aiaiga fa’apenei i lalo o Tulafono soloia. O lona uiga, sa mafai lava e le Sa’o po o se suli, ona faia o se talosaga i le fa’amasinoga, e aunoa ma le lagolago o le aiga. O nei aiaiga o le Tulafono fou na faia mo le puipuiga o i latou o lo’o umia suafa matai.

O mafuaaga e mafai ona fa’avae ai le faia o se talosaga e ave ese ai se suafa matai – e pei ona faatulafonoina i le fuaiupu e 14 o le Tulafono fou e faapea:

1. Ua ta’uleagaina pe fa’alumaina le aiga nu’u po o afioaga;

2. Ua lē tausisia pe faatinoina tiute tatau ai o le Matai; po o

3. Ua faamaonia se soligatulafono i se soligatulafono e nofosala ai ile to’ese.

E tatau foi ona fa’amalamalama atu aiaiga o le fuaiupu 12(2) o le Tulafono fou. o lo’o fa’atulafonoina ai le mafai ona fa’ae’e atu o se suafa matai i se tagata ua fa’amaonia se soligatulafono ma sa nofo sala ai ile to’ese , pe afai e finagalo malie ai le aiga.

 O lo’o manino, e pau lava le tulaga ua fa’atulafonoina mo le aveesea o se suafa matai, o se gaioiga e fa’atino i luga e lē gata o talosaga e fai e aiga (Sa’o ma suli), ae tatau fo’i ona mafuli se lagolago a suli i se talosaga, fa’ato’a  mafai ai ona fa’aulu.

 Ae e lē gata i lea, e tusa lava pe sa nofo sala se tasi I le to’ese ona o se soligatulafono, a finagalo le aiga e fa’ae’e atu ai se suafa matai, e lē o tāofia e le Tulafono fou lea tulaga ma e mafai lava ona faatino i lalo o le Tulafono fou.

E LĒ AIǠ le Malo i le faatinoina o saofa’i po o le ave’eseina o suafa matai a aiga. A fa’apea e ave’ese se suafa matai, na aveese ona o se finagalo fa’alia a suli po’o aiga, ua mafuli e lagolagoina se talosaga i le Fa’amasinoga e aveese ai se suafa matai. O le fa’aiuga e fai mo le aveeseina o suafa matai po o le fa’ae’e atu o suafa matai, o se faaiuga o lo’o ta’oto pea i aiga, e pei ona tatau ai.

Share this:

Source

Stay Connected
255FansLike
473FollowersFollow
Must Read
Related News